باشگاه قاجر قروه کردستان
کوهنوردی، کوهپیمایی، غارنوردی و دره نوردی

یخ‌شکن یا کرامپون قابی فلزی است که در زیر خود دارای تیغه‌های فلزی نوک تیز می‌باشد. این تیغه‌ها با فرو رفتن در یخ و برف مانع سر خوردن فرد می‌شوند. مدل‌های اولیه کرامپون که دارای ده تیغه بودند در سال ۱۹۳۰ جای خود را به کرامپون‌هایی با دو تیغه اضافی در جلو دادند که به کرامپون‌های دوازده تیغه‌ای معروف هستند. تیغه‌های جلوی کرامپون نیاز به کندن جای پا را حذف کردند و به فرد اجازه گام برداشتن بر روی سطح شیب‌دار برفی و یخی را می‌دهند. کرامپون‌های حاضر که جهت فعالیت‌های عمومی کوهنوردی طراحی شده‌اند هم دوازده تیغه و هم مدل‌های سبک‌تر ده تیغه هستند ولی همه آن‌ها دارای تیغه‌های جلویی هستند……

اکثر کرامپون‌ها از فولاد مولیبدیوم- کرم ساخته شده‌اند که آلیاژی بسیار قوی و سبک وزن است. اما بعضی از کرامپون‌ها هم از آلومینیوم هواپیما ساخته می‌شوند که از فولاد سبک‌تر است ولی بسیار ظریف و نرم‌تر از آن است و برای راه رفتن روی سنگ‌ها شکننده است. مسیرهای برفی معمولاُ شامل فواصل کوتاه سنگ و صخره نیز می‌شوند. کرامپون‌ها باید توانایی طی چنین مسیرهایی را داشته باشند اما استفاده زیاد در این مسیرها باعث کند شدن تیغه‌های آن‌ها می‌شود
انواع کرامپون ها را در ادامه مطلب بخوانید…

-قسمت های مختلف کرامپون
در حالت کلی یک کرامپون شامل قسمت های زیر است:
۱- تسمه اتصال
۲- بخش عقب
۳- نوک های جلو

انواع کرامپون
از لحاظ روش اتصال کرامپون به کفش می‌توان آن‌ها را به سه دسته تقسیم کرد:
۱- کرامپون های پاشنه ای (Instep)
همان یخ شکن های متداول کوهپیمایی هستند که عموما دارای ۴ یا ۶ شاخه بوده و اصولا در کوهنوردی به کار نمی آیند. در شکل زیر یک نمونه از کرامپون های پاشنه ای ۶ شاخه دیده می شود.

۲- کرامپون‌های بندی (Strap-on aka Walking)
دراین نوع از کرامپون که با هر نوع کفشی کار میکند به سادگی توسط بندهایی که به صورت شبکه بافته شده است زیر کفش بسته میشود و بندهای آن از روی کفش گره زده می شود. مزیت بسیار خوب این کرامپون این است که به راحتی با هر کفشی بسته میشود ، ولی پوشیدن آن کمی وقت گیر است.

۳- کرامپون‌های نیمه اتوماتیک ( New-Matic aka Rapidfix aka aka Semiautomatic aka Hybrid )
این کرامپون‌ها به خاطر سهولت استفاده از آن خیلی سریع عمومیت پیدا کرد. این نوع کرامپون نیز با همه نوع کفش کار می‌کند.این کرامپون دارای تسمه هایی در قسمت جلوی کفش (پنجه) و یک اهرم پاشنه و حفاظ پاشنه در قسمت عقب کفش می‌باشد. این امکانات شمـا را قادر به استفـاده از این کرامپونها با کفش‌هایی مانند Trango Plus می سازد که شیار مخصوص کرامپون آن فقط در پاشنه است. با این نوع کرامپون شما می‌توانید یک جفت کفش همراه خود بر دارید و فقط هر جا لازم بود از کرامپون استفاده کنید. فقط لازم است بند و تسمه کرامپون را ببندید، اکنون شما قادر هستید که هر نوع یخ را به راحتی در نوردید. در مورد استفاده کرامپون با کفشهای دو پوش نیز اصلأ نگران نباشید چون این کرامپون محکم روی لایه خارجی کفش بسته می شود.

۴- کرامپون‌های اتوماتیک (Step-in aka Automatic aka Clampon)
این کرامپون‌ها در قسمت عقب و جلو دارای حفاظ یا میله فلزی هستند ویک اهرم در قسمت پاشنه نیز دارند که شما می‌توانید به وسیله آن کرامپون را فیکس کنید. برای این که این کرامپون‌ها به خوبی و مطمئن بسته شوند لازم است که کفش‌ها هم در قسمت عقب یعنی پاشنه و هم در قسمت جلو یعنی پنجه دارای شیار مخصوصی باشند.
این نوع کرامپون‌ها به راحتی و سریع پوشیده می‌شوند و خیلی سریع از پا در می‌آیند و در ضمن به علت نداشتن تسمه مانعی در برابر گردش خون در پا ایجاد نمی‌کنند. نوع غیر متحرک و همچنین نیمه متحرک آن در بازار وجود دارد و شما میتوانید از نوع غیر متحرک و یا نیمه متحرک آن استفاده کنید.

انتخاب بهترین کرامپون:
۱- بستگی دارد به آن که شما چه استفاده ای می‌خواهید از آن بکنید.
برای کوهنوردی در کلاس و پایه معمولی که دارای یخ معمولی است و مسیر های برفی آن نیز دارای شیب زیاد نمی‌باشد بهتر است که از کرامپون‌های متحرک، قابل تغییر و انعطاف‌پذیر استفاده کنید. این نوع از کرامپون‌ها برای زمین‌های نه چندان سخت که بیشتر احتیاج به راه رفتن دارد تا صعود فنی مناسب می‌باشد. قابل به ذکر است که کرامپون های صلب نیز تولید می شوند که در صعود از دیواره های یخی گاها به کار می روند.

دو- ساختمان کفش شما نیز در انتخاب یک کرامپون خوب اهمیت دارد.
کفش هایی که فرم زیر را دارند برای استفاده با کرامپون های اتوماتیک طراحی شده اند اما می توان کرامپون های نوع دیگر را نیز به آنها متصل نموده و استفاده کرد.

کفش هایی با فرم زیر برای استفاده از کرامپون های نیمه اتوماتیک طراحی شده اند اما از کرامپون های بندی نیز می توان در آنها استفاده نمود. با این وجود این کفش ها با کرامپون های اتوماتیک سازگار نیستند.

و در نهایت کفش هایی با فرم زیر را تنها می توان به کرامپون های بندی تجهیز کرد و با کرامپون های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک سازگار نیستند.

البته باید ذکر شود که کرامپون های پاشنه ای را می توان به تمامی این کفش ها متصل کرد اما در حالت کلی در کوهنوردی از این نوع کرامپون ها استفاده نمی شود.