هیپوترمیا عارضه خطرناکی است که دامن گیر کوهنوردان در هر زمانی از سال می گردد. این عارضه در نتیجه اثرات ترکیبی سرما، باد، و رطوبت و همچنین خستگی و روحیه پایین ناشی از کوهپیمایی بیش از حد طولانی، سرعت پیمایش بسیار بالا، حمل کوله سنگین، گرسنگی، و تجهیزات نامتناسب با شرایط جوی بوجود می آید.
در این شرایط کوهنورد دچار چنان سرما و لرزشی می شود که سرعت از دست دادن گرما در بدنش بیشتر از سرعت تولید گرما در اثر مصرف مواد غذایی و حرکت و ورزش عضلات خواهد بود……
ابتدا صورت و اندام بیرونی در معرض از دست دادن گرما قرار می گیرند و دمای آنها تقریبا برابر با دمای محیط می شود. در این حالت خوشبختانه کوهنورد هنوز دچار هیپوترمیا نشده، ولی هشداری است برای اینکه بداند اعضای هسته ای (قلب، مغز، ریه، و دیگر اعضای حیاتی) بدنش در حال از دست دادن گرما می باشند. هیپوترمیا وقتی رخ می دهد که دمای عمومی بدن تنها ۲ درجه کمتر از دمای طبیعی بدن (۳۷ درجه) شود. در این مرحله اگر اقدام مناسب در برابر هیپوترمیا صورت نگیرد، دمای بدن به تدریج به دمای مرگبار ۲۸ درجه می رسد. از ابتدای هیپوترمیا تا مرگ تنها ۲ ساعت طول می کشد.
چگونه از ابتلا به هیپوترمیا جلوگیری کنیم؟
هیپوترمیا قابل پیشگیری است اگر چهار اصل زیر را رعایت کنید:
* قبل و در حین کوهنوردی مواد غذایی انرژی زا میل کنید. در هنگام کوهپیمایی هر یک ساعت یک بار برای خوردن و آشامیدن توقف کنید یا همانطور که در حال راه رفتن هستید تکه های کوچک خوراکی بخورید.
* سر تا پای خود را با پوشاک ضد آب و باد بپوشانید. لایه لایه لباس پوشیدن بهترین روش پوشاندن بدن در کوه می باشد.
* فقط به اندازه توانایی جسمی و فیزیکی خود تلاش کنید. از راهنمای گروهی که شما را تشویق به همراهی بیشتر از حد تواناییتان می کند پرهیز کنید. شما بهتر از دیگران به تواناییها و شراییط فیزیکی خود واقف هستید.
* از خود علاقه و اشتیاق نسبت به برنامه کوهنوردیتان نشان دهید. اهداف واقع بینانه داشته باشید. با روحیه و سرحال باشید. در هر جای برنامه که احساس ضعف می کنید برای تجدید قوا توقف کنید و یا حتی مسیر برگشت را در پیش بگیرید
نشانه های تشخیص هیپوترمیا چیست؟
احساس سرما و ناراحتی
کند شدن حرکت و عقب ماندن از همراهان
عدم توانایی هنگام حرکت در مسیرهای ناهموار
کم شدن توانایی ذهنی و جسمی
اختلال در تکلم
از دست دادن توازن؛ این مشکل می تواند به شکل عدم توانایی در بستن بند کفش یا زیپ لباس شروع شود و در نهایت منجر به تلو تلو خوردن و یا افتادن روی زمین شود.
لرزش های ناگهانی در هنگام استراحت
گرفتگی عضلات در پاها
گیجی
بی تفاوتی؛ به عنوان مثال فرد نسبت به نیازهای شخصی خود بی تفاوت می شود.
رفتار غیر منطقی
وقتی در معرض سرما زدگی قرار می گیرید، برای جلوگیری از اتلاف بیشتر دمای بدن:
دست ها را روی سینه بصورت خم قرار دهید.
مچ پاها را روی هم بگذارید.
ران ها را به هم نزدیک کنید.
زانوها را خم کنید.
همچنین دو نفر از همراهان می توانند در کنار فرد سرمازده دراز بکشند و مانند جان پناهی برای او باشند.
چگونه هیپوترمیا را درمان کنیم؟
در صورت تشخیص هیپودرمیا در یکی از همراهانتان سریعا اقدامات لازم را انجام دهید. اگر شخص بیهوش شده است، سریعا به دنبال کمک پزشکی و امداد و نجات بفرستید. اگرشخص هوشیار است (یا بعد از فراهم کردن کمک پزشکی برای شخص بیهوش):
* او را به پناهگاه منتقل کنید. در انتقال فرد بیهوش بسیار محتاط باشید، چون قلب شخص بیهوش نسبت به تکان و لرزش زیاد آسیب پذیر می باشد.
* با غذا ها و نوشیدنی های گرم و شیرین سریعا به بدن قربانی هیپوترمیا سوخت برسانید. شکلات، شیرینی جات و مواد قندی، کشمش، میوه های خشک، آجیل، … گزینه های مناسب برای این شرایط می باشند.
* اگر فرد هوشیار می باشد، انجام تمرین های سبک ورزشی مانند راه رفتن میتواند ایجاد گرما در بدن کند.
* در صورت عدم هوشیاری کوهنورد آسیب دیده او را روی زیر انداز عایق دار یا درون کیسه خواب قرار دهید و پوشاک گرم بیشتری بر تن او بپوشانید. اگر هیچ وسیله محافظت کننده دیگری در دسترس نبود، او را بین دو نفر از همراهان روی زمین قرار دهید تا گرمای بدن همراهان برای او مانند جان پناهی باشد.
* با تکان دادن شال یا لباس پشمی در اطراف بینی و دهان فرد آسیب دیده این امکان را فراهم کنید که او بتواند هوای گرم تنفس کند. این عمل ساده ولی موثر می تواند جان شخص آسیب دیده را نجات دهد.
منابع: http://www.scotclimb.org.uk/safety/hypothermia.shtml و http://www.dotzen.org/paddler/cpr/hypo.html
تهیه کننده مطلب: نسیم – با تشکر از وبلاگ همه ما – انجمن پزشکی کوهستان ایران – دکتر حمید مساعدیان
دیدگاهتان را بنویسید