باشگاه قاجر قروه کردستان
کوهنوردی، کوهپیمایی، غارنوردی و دره نوردی

در محور سقز-بوکان نرسیده به روستای سرا قلعه زیبای بالوقایه وجود دارد که علی رغم عظمت آن هنوز برای ما سقزی ها ناشناخته مانده است. قلعه ای که چیزی کم از غار کرفتو ندارد و به گواه کسانی که تاکنون آن را دیده اند بنای طبیعی – انسانی کم نظیری است.

این قلعه مشتمل بر غارهای متعددی است که در یکی از غارها آبی خروشان جاری است. در گوشه گوشه این بنای عظیم حفره های بزرگی به چشم میخورد که به گفته اهالی منطقه، آشیانه نوع خاصی از عقاب به نام عقاب های بال زرد می باشد. در بخشی دیگر،  دیواره ای کنده شده و نسبتا صاف وجود دارد که به گفته عمر فاروقی محقق سقزی احتمالا برای نوشتن کتیبه آماده می شده که اتفاقاتی نامشخص این کار را نا تمام گذاشته است. ذکر این نکته ضروری است که کار مطالعاتی خاصی در مورد بالوقایه صورت نگرفته به همین سبب دانسته های ما در مورد آن بسیار ناچیز است.

تهیه فیلم و عکس از بالوقایه با همراهی آقای عمر فاروقی صورت گرفت.

پایان این مطلب بخشی از مقاله ایشان که در روزنامه سیروان چاپ شده بود وجود دارد که به تشریح بیشتر “بالوقایه” می پردازد:

اهمیت و استعدادهای بالوقایه- عمر فاروقی

بالوقایه در دو کیلومتری جنوب روستای احمد آباد بخش سقز یکی از زیباترین و شکیل ترین قلعه ی کوههای ایران و کردستان است و در مقابل آن قلعه دختران(قه ڵای کچان) از آثار عهد صفوی قرار دارد که دیوارهای آن و بقایای برجها نشان از عظمت و شوکت این قله باستانی است. در بالای کوه بالوقایه ایوانی زیبا قرار دارد و شواهد چنان نشان می دهند که احتمالا درصدد آماده کردن سنگهای ایوان برای نقر کتیبه هایی بوده اند که موفق نشده اند؛ لاکن خود ایوان به عقیده بنده استوران یا محل اجساد زردشتیان برای در دسترس قرار گرفتن پرندگان گوشتخوار بوده و به خصوص که در تحقیق و کاوش اخیر چند تن از جوانان بوکانی، مقادیری استخوان مردگان کشف شد در قسمت فوقانی کوه غار زیبای( طاقه ره ش)‌یا طاق سیاه قراردارد که اگر دستی بر سر آن بکشند هم اکنون نیز چون اطاقی زیبا وبا صفا قابل استفاده است و در قسمت دیگر آن نیز غاری کوچکتر واقع شده که در تابستانها برای (مۆڵ) یا اطراق نیمروزی احشام و دامهای منطقه مورد استفاده است. در پایین کوه نیز تا به حال درگاه دو غار زیبا کشف شده اند و تعدادی از غار نوردان نیز آنجا ها را دیده و متاسفانه از یادگارنویسی و پرت و پلانویسی نیز محفوظ نمانده است. بنابراین از دیدگاه تاریخی بالوقایه بمانند یک اثر ملی قابل بررسی و ثبت می باشد.

اما از نظر محیط زیست، چند نوع پرنده در این کوه زندگی می کنند که عقابها و شاهین هایی با پر سیاه و زرد طلایی قابل رویت و در حال پرواز هستند احتمالا پرندگان نایاب

و گونه های جانوری نیز در آن زندگی می کنند که نیاز به کارشناسی دارند.

اما از نظر تربیت بدنی با مشاهده سنگهای صاف و مرتفع و نوع سنگها و راههای پرپیچ و خم ثابت می شود که بالوقایه بهترین محل و کلاس برای تمرینات و آموزش کوهنوردی است. بنده در بعضی از فیلمهای ورزشی دیده ام که در کشورهای خارج با صرف میلیونها دلار اقدام به ساختن دیوارهای مصنوعی و کوههای سیمانی می کنند تا عاشقان کوهنوردی بتوانند تمرین کنند و در ورزشگاههای کشور نیز دیده ام اما خدا می داند

که بالوقایه و دامنه های آن بهترین محل طبیعی برای استفاده تیمهای کوهنوردی بوده و به دلیل وجود آب و اراضی هموار و مصفا، استعداد برپایی اردوگاه و کلاسهای مدت دار را نیز دارد.

از نظر گردشگری هر چند متاسفانه دهقانی که در آن حدود به زراعت مشغول است با تاکید می گفت که (‌مالک) بالوقایه است واین کوه مال و ملک اوست. در دامنه شمالی آن چند هکتار مرتع با گیاهان خوشبو و معطر و گلهای وحشی و سنگهای آهکی و خارا که به خودی خود یک پارک طبیعی زیبا را به وجود آورده اند قرار دارد که استعداد ایجاد کمپهای خانوادگی در آن وجود دارد.

و نیز با هموار کردن محل بهترین تفرجگاه برای استراحت ایام تعطیلی مردم و جهانگردان و سیاحان درست می شود و به طوری که دیگر شاهد چندین جنگ و نزاع بین مردمانی که تعطیلی را از شهر بیرون می آیند با دهقانانی که حتی سایه درختان بید را از آنان دریغ می دارند نخواهیم بود.