مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران از ثبت دریاچه های تار و هویر، منطقه تنگه واشی و غار رودافشان در فهرست آثار طبیعی ملی خبر داد.
رسول علیاشرفیپور اظهار کرد: این جلوه های اکوتوریسمی از جمله زیباترین آثار طبیعی و ملی استان تهران و حتی کشور شمرده می شوند. وی ادامه داد: این مناطق منحصر به فرد از این پس تحت مدیریت حفاظت محیط زیست استان تهران و ادارات شهرستانی تابعه قرار میگیرند. این دریاچه های تار و هویر، منطقه تنگه واشی و غار رودافشان را زیستبومهایی مهم و حساس می باشد.
اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران علاوه بر اجرای طرح مطالعات جامع در این مناطق، از توان بخش خصوصی نیز استقبال می کند. این سرمایه گذاریها باید در سایه همیاری استانداری، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و فرمانداریهای نقاط مختلف استان تهران با توجه به اصل صیانت از زیستگاههای محیطی این مناطق هدایت شود….

دریاچههاى زمینساختى تار و هویر در ۳۰ کیلومترى خاور شهرستان دماوند، از جمله دریاچههاى آب شیرین کوهستانى هستند که در ارتفاع بیش از ۲۹۰۰ متر از سطح دریا قرار دارند و راه ارتباطى آنها، جاده ماشین روى دماوند – دریاچه تار است. این دو دریاچه در فاصله حدود ۵۰۰ مترى از یکدیگر قرار دارند. بیشترین درازاى دریاچه تار ۳/۱ کیلومتر و میانگین پهناى آن ۴۰۰ متر و درازى دریاچه هویر حدود ۹۰۰ متر و میانگین پهناى آن ۱۵۰ متر است. دو دریاچه بر روى هم نزدیک به ۷/۰ کیلومترمربع وسعت دارند. سرشاخه آبهایى که به این دریاچهها میریزند، چشمهساران کوههاى قرهداغ، سیاهچال و شاهنشین در شمال و آبراهههاى فصلى از جنوب است که قسمتى ازآب آنها وارد دریاچهها میشود و قسمتى دیگر، آب رودهاى تار و هویر را تأمین میکنند.

در باره چگونگى تشکیل این دو دریاچه، زمینشناسان (اشتال، ۱۸۹۷، آلنباخ، ۱۹۷۲، شهرابى، ۱۳۷۳) دیدگاه یکسانی دارند. شواهد زمینشناسى پیرامون دو دریاچه سبب شده تا آنها بر این باور باشند که در شکلگیرى دو دریاچه، عملکرد توأم راندگى مُشا – فشم (آبیک، فیروزکوه، شاهرود) و کوه لغز پهلوى جنوبى دریاچه (زرینکوه) نقش اساسى داشتهاند. بدینسان که حرکات جوان این راندگى در زمان کواترنر، سبب رانش به نسبت بزرگى از زرینکوه (رشته کوههاى جنوب دریاچه) شده و با ایجاد پشتهاى به بلنداى بیش از ۵۰ متر، سدى طبیعى در برابر روان آبهاى سطحى ایجاد و شرایط لازم براى انباشت آب فراهم آمده است. تیپ شیمیایى آب دریاچه تار، بر اساس مطالعات (لوفلروین، ۱۹۵۰) از نوع کلسیم، منیزیم، کربنات )۳ –MgCO 3 (CaCOاست.
غار رودافشان در دهکده رودافشان از توابع شهرستان دماوند و در کوهستان البرز مرکزی در ارتفاع ۱۹۴۵ متری واقع گردیده است. برای رسیدن به این غار شگفت انگیز بایستی از طریق جاده فیروزکوه در کیلومتر ۸۵ بعد از سربندان و پمپ بنزین سید آباد وارد جاده ای در سمت راست شویم که ما را مستقیما” پس از طی ۲۰ کیلومتر به روستای رودافشان راهنمایی میکند.
با عبور از مزارع کشاورزی و رودخانه دلیچای و همچنین با ۲۰ دقیقه صعود به بالای تپه ای که مشرف بر روستا است میرسیم. زمانی که بر فراز تپه قرار می گیریم. از یک سو چشم انداز روستا و از سوی دیگر منظره پر ابهت بزرگترین دهانه غار ایران به ارتفاع تقریبی ۲۰ متر و طول ۲۹ متر ما را مبهوت خود میکند. دهانه ورودی بیضی شکل این غار، زیبا و دیدنی است و هر بیننده ای را شگفت زده میکند. به جرات میتوان گفت دهانه عظیم غار دیدنی تر از خود غار است.

هر چه به دهانه اصلی غار نزدیک و نزدیکتر میشویم به عظمت غار بیشتر پی می بریم. با ورود به دهانه اصلی تازه متوجه میشویم که بایستی ارتفاع کم کنیم تا به دهلیز و سالن بزرگ در کف غار برسیم که مسیر کاملا” روشن و مشخص است. از اینجا به بعد تازه راهپیمایی درون غار شروع میشود که با چراغ قوه ای که همراه خواهید داشت این کار بسیار آسان، لذت بخش البته کمی هم ترسناک خواهد بود.
بر اساس بررسی های زمین شناسی این غار بیشتر به صورت سفره های آب زیر زمینی بوده و مسیرهای داخلی غار حاصل تراشیده شدن بدنه ها در اثر رسوبات آبهایی است که در داخل آن جریان داشته است.
این غار از نوع غارهای مرطوب با پوشش گیاهی ( خزه ) است اما هیچگونه جریان آبی در داخل مسیرها و حفره های آن دیده نمی شود. جنس این غار از لحاظ مواد با توجه به تبلور و تلالویی که دارد، در اثر نورافشانی تقریبا” رنگ مرمرین به خود گرفته و دارای درخشندگی خاصی است. پیشروی تا عمق ۳۰۰ یا ۴۰۰ متری با تجهیزات کم امکان پذیر بوده ولی ادامه مسیر بدون تجهیزات غارنوردی و یک راهنمای مجرب، کاری بسیار خطرناک خواهد بود. زمین خیس، ناهموار و لغزنده بوده و در بعضی از نقاط از نردبانهایی که از قبل تهیه شده می توان استفاده نمود. وجود قندیلها و ستونهای استالاگمیت و استالاگتیت واقعا” خیره کننده می باشد.
تنگه واشی
«تنگه واشی» مکانی با جاذبههای گردشگری است که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان فیروزکوه قرار گرفته و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستانها، میزبان جمعیت کثیری از مسافران و گردشگران است. شاید یکی از جذابترین بخشهای سفر به تنگه واشی حرکت در رودخانهای است که در بین یک دره سنگی قرار دارد. با توجه به نزدیکی تنگه واشی به شهر تهران، امکان مسافرت یک روزه به این منطقه وجود دارد و بویژه در تابستان هزاران نفر از ساکنین استان تهران و دیگر استانهای اطراف به این منطقه مسافرت میکنند.

تنگه واشی به طول حدود ۳۰۰ متر و با دیوارههای صخرهای بلند به ارتفاع حدود ۱۰۰ متر محل عبور رودخانهای است که از کوههای ساواشی سرچشمه میگیرد و از میان دشت میگذرد. در فصل تابستان که آب به کمترین میزان خود میرسد، عمق آن به حدی است که در برخی نقاط تا زیر زانوی شما را خیس نماید. یکی از مهمترین جذابیتهای این تنگه، همین عبور کل مسیر از میان آب است.
برای رفتن به تنگه ساواشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه ـ تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی حدود ۹ کیلومتر، روستای جلیزجند نمایان میگردد. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف بنا شده است. بعد از عبور از روستا و طی حدود ۴ کیلومتر در جادهای که میان دشت و در کنار جویهای پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع میشود.
بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته که حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. این تنگه هم مانند تنگه اول چشمنواز است و از دیوارههای سنگی آن در نقاط مختلف چشمههای آب زلال و خنک به سمت پایین روان است. در انتهای این تنگه نیز هیاهوی ریزش آب آبشاری زیبا مسافران را به خود میخواند تا در زیر آبشار و در هوای گرم تابستانه تنی به آب بزنند.
در تنگه واشی گیاه کمیاب «باریچه» که مصارف مهم صنعتی و دارویی دارد، میروید. چیدن باریچه به دلیل کمیابی آن جرم است و پیگرد قانونی دارد.
تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار تاریخی نیز هست. یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده و دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز واقع شدهاند. هر سه این کتیبهها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شدهاست. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجستههای آن دیار، سه نفر به نامهای حجارباشی، نقاش باشی و معمار باشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.

کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شدهاست. بزرگترین نقش برجسته این کتیبهها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن میتوان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدودا ۱۸۵ سالهاست به گونهای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بودهاست اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نمودهاست.*
دیدگاهتان را بنویسید