ترتیب عملیات جستجو و نجات در بهمن

انجمن پزشکی کوهستان ایران: این روزها که بارشها همچنان ادامه دارد بیشتر باید مراقب خود و برنامه هایی که در آن شرکت می کنیم باشیم. در کشور ما سالیانه چندین مورد بهمن و تلفات ناشی ار آن گزارش می گردد که سهم کوهنوردان متاسفانه در آن کم نیست. آمادگی قبلی و هشدار های پی در پی شاید بتواند در زمینه پیش گیری و مراقبت های لازم در زمینه بهمن موثر باشد. باشد تا زمستانی ایمن و بدون تلفات داشته باشیم:

نجات توسط بازماندگان
 شخص شاهد ریزش بهمن، به هیچ وجه نباید موقعیت خود را ترک کند (مگر در صورتیکه خطر جدی وی را تهدید کند) . با بخاطر سپردن اخرین محل مدفون شدن یا بلعیده شدن شخص در بهمن، امدادگران را به آن محل راهنمایی کند.
وی می‌تواند حدود آن نقطه را علامت گذاری کند که با این کار منطقه جستجو محدودتر می‌شود.
 هنگام جستجو سکوت را رعایت کرده و ترجیحاً از اشارات کمک بگیرید، تا صدای بهمن زده شنیده شود.
 بدنبال نشانه و اثری از بهمن زده بگردید مثل کوله پشتی ، تکه‌ای از لباس، برخی از ابزار و تجهیزات و از همه با اهمیت تر نخ بهمن
برای اینکار با فاصله گرفتن حدود ۵ تا ۶ متر از همدیگر از قاعده مخروط بهمن شروع و به سمت راس مخروط ادامه دهید. اطراف موانع مثل درختان، صخره‌ها، بریدگیها را با دقت بیشتری بررسی کنید……

بلافاصله پس از ریزش همه بازماندگان یا امدادگران باید فرستنده هایشان را روی دریافت تنظیم کرده و ضمن کاوش اولیه، در جستجوی سیگنالهای فرستنده مصدوم نیزباشند، در صورت دریافت سیگنال، منطقه جستجو محدود شده ودر چند دقیقه محل مصدوم مشخص می‌گردد.
 به سرعت گروهی را برای سونداژ کردن تشکیل دهید. معمولاً ۱۵ تا ۲۰ نفر تعداد مناسبی برای اینکار است. این روش ساده اما کند است. در برخی منابع خط سونداژ شامل حداکثر ۱۲ نجاتگر قید شده است . سونداژ رااز مخروط بهمن شروع کنید زیرا بهمن گرفتاران خود را به این سو می کشاند.

این روش بدو شیوه سریع و ظریف انجام می‌گیرد. در روش سریع نجاتگران از یکدیگر حدود ۷۵ سانتی‌متر فاصله گرفته و در هر گام حدود ۶۰ سانتیمتر جلو می‌روند و سوند هم درست مقابل نجاتگر زده می‌شود. شانس مصدوم در این روش ۷۰% است.
در سونداژ ظریف که پس از چند سونداژ سریع و بی نتیجه شروع می‌شود و هدف آن معمولاً یافتن جسد قربانی است . در این حالت فاصله بین نجاتگران هم ۷۵ سانتی متر بوده ولی نجاتگر اطراف خود را سه بار سوند می‌زند. (راست، چپ، وسط) و فاصله هر سونداژ حدود ۲۵ سانتی متر باید باشد. سپس با علامت رهبر گروه خط سونداژ حدود ۳۰ سانتی‌متر جلو می‌رود. با این روش بیست نجاتگر یک محوطه ۱۰۰*۱۰۰ متری ( یک هکتار) را در شانزده تا بیست ساعت می‌توانند جستجو کنند.
 میله سونداژ باید حدود ۲ تا ۵/۲ متر در برف فرو رود و این عمقی است که بهمن زده ها معمولاً از آن پایین تر نمی‌روند. طول میله سه تا چهار متر می‌باشد.

 سونداژ را به نرمی و با حوصله انجام دهید مبادا در اثر حرکت دادن سریع میله بدن بهمن زده آسیب ببیند. حواس خود را متمرکز کرده و منتظر برخورد میله با بهمن زده باشید.

 لازم به ذکر است که سونداژ کردن تا ۴۰ ساعت در برف های خشک و تا ۳۰ ساعت در برف‌های آبکی موثر است. در صورت نبودن میل سونداژ، می‌توان از باتوم اسکی، کلنگ کوهنوردی و … استفاده کرد.
 قبل از شروع عملیات نجات و در صورت وجود خطر بهمن‌های بعدی نگهبان بهمن را مشخص کرده تا در صورت مشاهده هر نوع خطری، کلیه نجاتگران را مطلع سازد.

 نظم و فرمانبرداری اصل موفقیت در امداد و نجات است. این امر با استقرار یک رهبر قوی به بهترین نحو قابل اجرا است.
 در فرایند نجات، تعیین زمان درخواست کمک از دیگران چالشی دشوار است، اگر تعداد بازماندگان زیاد و منابع کمک رسانی نزدیک باشند بهتر است یک نفر را برای درخواست کمک بفرستیم. اگر منطقه دور افتاده است و منابع کمک در دسترس نیستند. بهتر است همه بازماندگان در محل مانده به جستجو بپردازند. در این مورد قاعده کلی ادامه جستجو است، مگر آنکه با گذشت زمان شانس بقای مصدوم کاهش یابد.

 اگر می‌توانید از سگ‌های آموزش دیده کمک بگیرید ، در این صورت از تردد بی مورد و وود اشخاص متفرقه به محل جلوگیری کنید، چرا که این عمل باعث ایجاد بوهای اضافه شده و کار سگ‌ها را مشکل می‌کند. سقف توانایی جستجو برای سگ بهمن عمق ده متری است.

نجات سه مرحله‌ای
فرایند کامل عملیات نجات شامل سه مرحله است:
۱٫ جستجوی سریع سطحی برای یافتن آثار و نشانه‌های مصدوم:
در این مرحله تمام بازماندگان بسرعت تجهیزات موجود را به محل انتقال داده، برفهای سطحی را برای یافتن آثار و نشانه‌های مصدوم می‌کاوند.
۲٫ گروه نجاتگران از نزدیکترین منبع کمک رسانی به منطقه اعزام شده، تجهیزات کامل نجات (لوازم احیا و انتقال، سوند و پارو، کیسه خواب، تجهیزات پزشکی ، سگ بهمن و …) را به محل انتقال می‌دهند. بسیار خوب است که مرحله دوم تا حدود پانزده دقیقه پس از مرحله نخست آغاز شود.
۳٫ در صورت طول کشیدن مراحل پیشین- مرحله سوم به منظور پشتیبانی و تقویت مراحل قبلی اجرا می‌شود. جایگزینی نجاتگران با افراد تازه نفس ، رساندن آب و غذای داغ ، چادر ، لباس گرم و روشنایی از اقدامات این مرحله است .

عامل موثر بر بقای مصدوم
عوامل متعددی بر شانس مصدوم برای زنده ماندن موثرند که می‌توان از آنها بشرح زیر نام برد :
– زمان و عمق مدفون شدن در برف
– آثار بجامانده در سطح برف
– تجهیزات ایمنی مصدوم
– میزان آسیب‌های وارده به مصدوم
– وضعیت روحی روانی و آمادگی جسمانی و توانایی شنا کردن بهمن زده
– وضعیت بدن در زیر برف
– فشردگی برف و میزان هوای موجود در برف

– شیوه نجات نیز در بقای مصدوم موثر است (فرستنده – سونداژ – سگ‌های نجات)
– در فرایند جستجو یک سگ بهمن به اندازه سی نفر نجاتگر کارایی دارد .
– نوع فعالیت هم از عوامل موثر در بقا مصدوم بحساب می‌آید.
– گرچه برف فشرده نسبت به صدا عایق است، برخی مصدومان گرفتار در نزدیکی سطح بهمن توانسته‌اند با فریاد زدن محل خود را به همراهان اعلام نمایند.
از آنجاییکه زمان در روند نجات از بهمن اهمیت حیاتی دارد، کوهنوردان باید علاوه بر مهارتهای ضروری، تجهیزات و نیروی انسانی کافی برای مواقع اضطراری داشته باشند . مصدوم گرفتار بیشترین شانس نجات را هنگامی دارد که توسط همراهانش بیرون آورده شود. و اگر همراهان آموزش های لازم را ندیده و آمادگی‌ کامل نداشته باشند، ماموریت گروه نجات اعزامی عملاً پیدا کردن جسد قربانی خواهد بود.

ج- رهایی مصدوم (بهمن زده)
 برای رهایی بهمن زده از چنگال بهمن وقتی که محل دفن وی معلوم شد اولین کاری که باید انجام گیرد کندن برف و رسیدن به مدفون است دراین راستا باید:
 از محلی برای کندن برف شروع می‌کنیم که احتمال می‌دهید سرمصدوم در آن قسمت باشد.
 گودال را قیف مانند بکنید تا برف‌ها دوباره روی مصدوم و شما نریزد و فضای کافی برای نجاتگر موجود باشد.
 پس از کندن گودال، برف‌های فوقانی ممکن است که سرازیر شوند لذا برای جلوگیری از اینکار در فاصله یک متری بالای گودال موانعی ایجاد شود .
 پس از حفر گودال و رسیدن به بهمن زده ، وی را بصورت ناگهانی از زیر برف نکشید ، زیرا ممکن است ناحیه ستون فقرات و نخاع وی دچار شکستگی شده باشد و یا اینکه بهمن زده، بدلیل قرار گرفتن زیر توده برف تحت فشاری است که نباید سریعاً از آن خارج گردد بلکه باید برف‌ها را به مرور از روی او کنار زد و هر چه برف سنگین‌تر باشد، بیشتر باید صبر کرد.
 گردن مصدوم را حرکت ندهید و کمرش را خم نکنید، بلکه دست‌ها را به زیر بدن او ببرید و با یک حرکت هماهنگ وی را بلند کنید. دقت کنید حتی یک سانتیمتر حرکت نادرست می‌تواند باعث فلج شدن مصدوم شود.
 در خارج کردن مصدوم در صورت سالم بودن کمر و گردن او، خشونت به خرج ندهید.
 صدمه دیده را از محدوده بهمن خارج کنید.

گردآوری و ویرایش: دکتر حمید مساعدیان – عضو کمیسیون پزشکی اتحادیه جهانی کوهنوردی

منبع: http://khorramalpine.com/archives/498نوشته شده توسط کیوان زادخوش

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *